Agnes Joseph deelt inbreng bij Ronde Tafel in de Eerste Kamer (2024)

Agnes Joseph, actuaris bij Achmea Pensioenservices sprak op 21 februari als deskundige bij de Eerste Kamer over de Wet toekomst pensioenen. Deze wet is goedgekeurd door de Tweede Kamer en ligt nu voor bij de Senaat. Om tot een definitieve goedkeuring te komen, nodigde de Eerste Kamer verschillende experts uit om hun visie te geven op het voorstel dat er ligt. Zo ook collega Agnes Joseph.

Ter voorbereiding schreef Agnes een analyse over de uitvoering van het nieuwe stelsel. Ze ziet op 4 punten mogelijke verbeteringen die de Wet toekomst pensioenen succesvoller gaan maken. Namelijk geef deelnemers handelingsperspectief bij de transitie naar het nieuwe stelsel, neem meer tijd voor de overgang naar het nieuwe stelsel, haal inconsistenties uit de wet, en kijk nog eens naar de veronderstellingen in de verplichte rekenmodellen.

Gepensioneerden verrast door brief
In haar analyse staan concrete voorbeelden. Zoals dat van een mevrouw van 82 jaar die een brief van haar pensioenfonds krijgt: “Het pensioenstelsel verandert. Uw vaste uitkering zetten we om naar een variabele uitkering.” Deze mevrouw schrikt. Die nieuwe wet was toch niet op haar van toepassing? Zij is immers al met pensioen. Ze belt direct een helpdesk. Net als 1% van alle gepensioneerden. Maar die blijkt onbereikbaar, want zij kunnen zoveel vragen niet aan. Gepensioneerden de keuze bieden tussen een vaste en een variabele uitkering, gaat helpen de zorgen weg te nemen.

Dan is het belangrijk dat er een aanbod komt voor een vaste uitkering
Een pensioenfonds wil haar gepensioneerden met een voorkeur voor een vaste uitkering graag helpen. Zij kunnen nu niet op individuele basis terecht bij een verzekeraar. De individuele vermogens zijn er te klein voor en de kosten te hoog. Het fonds wil daarom collectieve afspraken maken met een verzekeraar. Maar wetgeving belemmert dat nu. Daarom tip 2, maak het mogelijk dat een pensioenfonds collectief afspraken kan maken namens gepensioneerden die graag een vaste uitkering willen.

De berekeningen mogen best wat minder rooskleurig
Soms lees je dat de kracht van de wet is dat we straks geen beloftes meer doen. Maar met de nieuwe wet worden juist hogere verwachtingen gewekt dan nu op basis van complexe rekenmodellen. Zo krijgen jongeren een veel hoger verwacht pensioen te zien op basis van voorgeschreven rekenmodellen. Maar het onderliggende model gaat uit van 9% verwacht aandelenrendement en 5% rente. Deze optimistische veronderstellingen leveren in de praktijk naar verwachting lagere premies en hogere beloftes op. Maar op termijn is er ook een fors risico op een tegenvallend pensioen.

Daarom 4 tips die het succes van het nieuwe stelsel gaan vergroten
De analyse voor de Eerste Kamer laat zien waar het mis kan lopen. Maar de analyse biedt meteen ook kansen. Want als je de wetgeving op een aantal punten aanpast, heeft de transitie een grotere kans op succes: